Budapeszt
Węgry » Węgry środkowe
Budapesztu nie trzeba szczególnie reklamować czy zachwalać. Stolica Węgier to jedno z najpiękniejszych miast Europy. To miejsce z niesamowitą historią, władali nim przecież m.in. starożytni
Rzymianie i
Turcy osmańscy, a zarazem bardzo nowoczesne. Bezapelacyjnie wygrywa rankingi najlepszych miejsc do mieszkania w tej części Europy. Oczywiście, to nie jest wystarczający powód, by przenosić się do węgierskiej metropolii na resztę życia. Ale warto poświęcić temu miastu czas
wakacji, tym bardziej, że z Polski jest tam stosunkowo blisko.
Historia
Samej nazwy "Budapeszt" trudno uświadczyć w dawnych kronikach. Miasto powstało stosunkowo niedawno, w latach 1872-1873 w wyniku połączenia trzech miejscowości: Budy, Starej Budy (węg. Óbuda) i Pesztu. Jednak początki Budapesztu związane są z inną nazwą: Ak-ink. W I wieku p.n.e. była to celtycka osada. Później tereny te zajęli starożytni Rzymianie. Celtyckie Ak-ink zamieniło się w
rzymskie Aquincum, stolicę prowincji Panonia Dolna. Miało około 30 - 40 tysięcy mieszkańców.
Rzymianie wycofali się stamtąd w V wieku. Aquincum zajmowali Hunowie, Awarowie, wreszcie Bułgarzy, którzy w IX w. wybudowali dwie fortece: Budę i Peszt. Później opanowali je Węgrzy. Buda i Peszt zostały zniszczone zimą 1241/1242 przez Mongołów. Dobre czasy dla obu miast nadeszły w XIV w. W 1361 roku król Lajos I Nagy (w Polsce panował w latach 1370-1382 jako Ludwik Węgierski) uczynił Budę stolicą Węgier. Sześć lat później w Peszcie powstał pierwszy węgierski uniwersytet, w 1395 roku drugi założono w Starej Budzie. Za panowania króla Macieja Korwina (1458-1490) Buda stała się ważnym centrum kulturalny, a zgromadzona przez niego Bibliotheca Corviniana była jedną z największych w Europie.
Od 1541 roku do końca XVII w. miasta znajdowały się w rękach
Turków osmańskich, później odzyskali je królowie węgierscy z dynastii Habsburgów. W 1867 roku Buda została jedną z dwóch (obok Wiednia) stolic Austro-Węgier. W latach 1872-1873 połączono Budę, Starą Budę i Peszt w jedną metropolię.
Budapeszt był świadkiem najważniejszych wydarzeń z najnowszej historii Węgier, jak ogłoszenie Węgier państwem komunistycznym w 1949 roku czy rewolucja 1956 roku.
Zabytki
Najstarsze budapesztańskie zabytki pochodzą z czasów rzymskich, kiedy miasto nazywało się Aquincum. Zachowały się pozostałości po dwóch amfiteatrach - mniejszy mieścił 6-7 tysięcy widzów, większy nawet 12 tysięcy. Do tego dochodzą rzymskie łaźnie, akwedukty oraz resztki chrześcijańskiej kaplicy cmentarnej z IV wieku. W Budapeszcie funkcjonują dwa muzea poświęcone rzymskiemu okresowi w dziejach miasta. Są to: Muzeum Rzymskiego Obozu Warownego (Táborvárosi Rommúzeum) i Muzeum Aquincum (Aquincumi Múzeum), działające od 1894 roku.
Zamek w Budzie (Budai Vár) zwany jest też Zamkiem...